दाङ । तुलसीपुरस्थित राप्ती प्रादेशिक अस्पताल तुलसीपुरबाट बिरामीको ‘रेफर’ गर्नेको दर घटाउने प्रयास थालिएको छ । पछिल्लो समय अस्पतालले बिरामीलाई रेफर गर्ने गरेको गुनासो बढेको जनाइएको छ । लुम्बिनी प्रदेश सरकारले रेफरदर घटाउने प्रयास थालेका छ ।

प्रदेशका अर्थमन्त्री धनबहादुर मास्कीका अनुसार अस्पतालबाट रेफर गर्ने गरेको गुनासो आएपछि त्यसलाई न्यूनीकरण गर्न अस्पताललाई थप बजेट गरिएकोे बताए । उनका अनुसार अस्पतालमा विशेषज्ञ शल्यचिकित्सा सेवा विस्तारका लागि रु साढे चार करोड बजेट विनियोजन गरिएको छ । ‘मोडुलार ओटी सेटअप’लगायतका कार्य गर्नका लागि सोही बजेट विनियोजन गरिएको हो ।

शल्यचिकित्सा सेवा सुरु भएपछि अहिले जस्तो रेफर गर्नुपर्ने अवस्थाको अन्त्य हुने उनको भनाइ छ । “अहिले धेरै रेफर हुने गरेको गुनासो आएको छ”, उनले भने, “यसलाई घटाउनका लागि प्रदेश सरकार दत्तचित्त भएर लागेको छ, अहिले हामीले शल्यचिकित्सा सेवा सञ्चालनका लागि बजेटसमेत विनियोजन गरेका छौँ ।”

यस सेवा सुरु भएसँगै शल्यक्रियाका धेरै सेवा प्रदान गरिने र अहिले जस्तो बिरामी रेफर गर्नुपर्ने अवस्था नहुने अस्पतालका निमित्त मेडिकल सुपरिटेन्डेन्ट डा ओम अर्यालले जानकारी दिए।

“अहिले यो सेवा नहुँदा केही बिरामीलाई रेफर गरेर पठाउनुपर्छ”, उनले भने, “अब यो सेवा सुरु भएमा ‘मेजर अपरेशन’ अस्पतालमै हुन्छन्, र रेफर दर घट्छ ।” चालु आर्थिक वर्ष २०८०÷०८१ का लागि सोही बजेट विनियोजन भएको हो ।

त्यस्तै अस्पतालको नयाँ तला थप तथा ‘पेडियाट्रिक ब्लक’मा सेवा विस्तार गर्नका लागि औजार खरिदका लागि प्रदेश सरकारले एक करोड, औषधि भण्डारण गृह निर्माणका लागि रु ५० लाख रकम विनियोजन गरिएको छ ।

त्यस्तै अस्पतालको प्रयोगशाला स्तरोन्नतिका लागि रु ६० लाख, इएचआर वार्षिक सम्भार मूल्यसमेत गरी रु पाँच लाख, फोहरमैला व्यवस्थापनका लागि रु चार लाख, सिकलसेल एनिमिया, थालसेमिया तथा हेमोफेलिया निदान, उपचारका लागि रु पाँच लाख, अस्पतालमा आधारित जेरियाट्रिक वार्ड स्थापना, सामाजिक सेवा इकाइ र एकद्वार सङ्कट व्यवस्थापन केन्द्र सञ्चालन कार्यक्रमका लागि रु ४५ लाख बजेट विनियोजन भएको छ ।

त्यस्तै लुम्बिनी र राप्ती प्रादेशिक अस्पतालका लागि ‘ओपिडी’ र ‘जनरल श्यया’ सोध भर्नाका लागि रु पाँच करोड बजेट विनियोजन भएको छ । केही समयअघि मात्रै अस्पतालमा एनआइसियु, दूरविन विधिबाट अपरेशन सेवा सञ्चालनमा आएका छन् । आइसियू र जनशक्ति व्यवस्थापन गर्नु अहिलेको आवश्यकता रहेको जनाउँदै आफूले त्यतातिर ध्यान दिएको निमित्त मेसु डा अर्यालले बताए ।

अस्पताललाई प्रदेश सरकारले छ सय श्ययामा स्तरोन्नति गर्ने निर्णयसमेत गरिसकेको छ । अब ‘ओएनएम सर्भे’ गर्न बाँकी रहेको छ । सर्भे भएपछि सोहीअनुसार जनशक्ति तथा आवश्यक पूर्वाधार व्यवस्थापन हुने र थप सहज हुने डा अर्यालले बताए । उक्त अस्पतालमा साविक राप्तीसहित बाँके, बर्दिया, सुर्खेतबाट समेत बिरामी उपचारका लागि पुग्ने गरेका छन् । -रासस

रमा बुढा मगर -=====

तुलसीपुर १३ साउन २०८० दाङको तुलसीपुर उपमहानगर वडा नम्बर ३ कल्ले की क्यान्सर पिडित टुमा कुमारी थापा भन्छिन यती बेला सम्म त् म बाँच्ने नै थिएन होला किन की म संग उपचार गर्ने पैसा थिएन |क्यान्सर रोगी हरुलाई संघीय सरकारले दिँदै आएको १ लाख रुपैयाँ त् किमो थेरापी गर्दा सिद्दी सकेको थियो | त्यस पछी गरिने रेडिएसन थेरापी त् झन् महँगो पो हुँदो रहिछ धन्न लुम्बीनी प्रदेश सरकारले पनी क्यान्सर रोगी हरुको उपचारका लागी उपचार सहयोग २ लाख रुपैयाँ दिने रै च त्यै पैसा बाट

अब रेडिएसन थेरापी गर्न पुग्ने भयो | त्यस्तै तुलसीपुर ३ ठुलासम्मा की ५० वर्षीय नन्दकला बुढा मगर लगायत लुम्बीनी प्रदेश भित्रका १२ वटा जिल्लाका नागरिक जो क्यान्सर पिडित भएर चितवनको भरतपुर क्यान्सर अस्पतालमा उपचारारत गरिब परिवारका छन् उनी हरु सब्बैको कथन एकै प्रकारको छ की लुम्बीनी प्रदेश सरकारले २ लाख रुपैयाँ उपचार सहयोग नदिने भएको भए म अहिले सम्म मरी सक्थें होला किन की मैले त्यती ठुलो रकम जुटाउन सक्ने कुरै भएन | लुम्बीनी प्रदेशका

तत्कालिन मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेलको सरकार अल्पमतमा परे पछी २०७८ साउन २८ गते गठवन्धन बाट लुम्बिनी प्रदेश सरकारको मुख्यमन्त्रीमा कुल प्रसाद के सी नियुक्त भए उनकै सरकारले लुम्बीनी प्रदेश भित्र बसोबास गर्ने गरिब नागरिक हरुलाई क्यान्सर,मुटु,मेरुदण्ड र ब्रेन रोग लागेमा उपचारमा सहयोग पुर्र्याउन जनही २ लाख रुपैयाँ उपचार सहयोग गर्ने निर्णय गर्र्यो, त्यती बेला आम-संचार जगतमा त्यती धेरै स्पेश नपाएको त्यही निर्णयले हाल आएर लुम्बीनी प्रदेश सरकारको अ-

साधारण लोक कल्याणकारी ब्यबश्थाको रुप धारण गर्न सफल भएको छ | २०७८ साउनमा भएको त्यो निर्णय २०७९ को असार १५ गते देखी वि पी कोइराला मेमोरिएल क्यान्सर अस्पताल भरतपुरमा कार्यन्वयन भएको देखिन्छ | आर्थिक वर्ष समाप्त हुन १६ दिन मात्रै बाँकी हुँदा सुचारु भएको विपन्न नागरिक हरुलाई दिइने उपचार सहयोग रकम आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ मा ९ जना महिला र ५ जना पुरुष गरी १४ जनाले विपन्न नागरिक उपचार सेवा वापत लुम्बीनी प्रदेश सरकार को २ लाख रुपैयाँको उपचार

पाएका थिए भने आ-व २०७९ /८० मा लुम्बिनी प्रदेशका १२ वटा जिल्लाका ५३४ जनाले यो विपन्न नागरिक उपचार सेवा वापत लुम्बिनी प्रदेश सरकारको तर्फ बाट प्रदान गरिने जनही २ लाख रुपयाँको उपचार सेवा लिई सकेका छन् | लुम्बिनी प्रदेश सरकारको विपन्न नागरिक उपचार सहयोग लिनेमा पुरुष भन्दा महिला धेरै भएको कुरा वि पी कोइराला मेमोरियल क्यान्सर अस्पतालका प्रशासकीय अधिकृत गुही नारायण महतोले राप्ति पहिचान लाई बताए |उनका अनुसार आ-व २०७८/०७९ को

अन्तिम दिनमा सुचारु भएको यो सेवा बाट २०८० जेठ ३० गते सम्म ५४८ जनाले उपचार सेवा लिंदा लुम्बीनी प्रदेश सरकारले १० करोड ९६ लाख रुपैयाँ ती क्यान्सर पिडित हरुलाई सेवा दिनका लागी अस्पताल लाई भुक्तानी दिएको र सो रकम मध्ये बाट अहिले सम्म नागरिकले २ करोड ७३ लाख ५० हजार २९६ रुपैयाँ १२ पैसाको उपचार लिई सकेको र बाँकी रकम ती क्यान्सर पिडित नागरिकको विपन्न खाता कार्डमा सुरक्षित रहेको छ विपन्न नागरिकको खाता कार्डमा सुरक्षित रहेको रकम क्यान्सर

पिडित नागरिक ले उपचार अवधी भर जती सुकै बेला पनी खर्च गर्न पाउछन महतोले अगाडी भने | खानपान वा अन्य कुनै कारण बाट प्राणघातक क्यान्सर रोग पिडित हुन् पुगेका गरिब जनताले सहजै उपचार गर्न नपाई छटपट्टीदै ज्यान गुमाउन वाध्य भएका बेला भएको लुम्बीनी प्रदेश सरकारका तत्कालिन मुख्यमन्त्री कुल प्रसाद के सी उर्फ सोनामको यो निर्णय हाल गरिब दुखीका लागी लुम्बीनी प्रदेश सरकारको सार्थक र अ-साधारण लोक कल्याणकारी ब्यबश्थाको रुप धारण गर्न पुगेको छ भने यो समाचार तयार पार्दा सम्म ३८५ जना महिला र १६३ जना पुरुष क्यान्सर पिडित हरु यो सेवा बाट लाभावान्वित भएका छन् |

तुलसीपुर । लुम्बिनी प्रदेशका मुख्यमन्त्री डिल्ली बहादुर चौधरीले दाङको तुलसीपुरमा रहेको राप्ती प्रादेशिक अस्पताललाई दुई बेडमा अस्पताल बनाउने प्रक्रियामा आफूहरू लागेको बताउनुभयो ।

मंगलबार १६ औँ गणतन्त्र दिवसका अवसरमा राप्ती प्रादेशिक अस्पतालका बिरामीहरूलाई फलफूल वितरण कार्यक्रममा बोल्दै उहाँले दाङलाई मात्र नभई लुम्बिनी प्रदेशलाई नै कसरी राम्रो बनाउने भन्ने बारेमा आफूहरूकै सोच रहेको पनि बताउनुभयो ।
उहाँले प्रदेशका दुई वटा प्रादेशिक अस्पतालहरू रहेको भन्दै यि अस्पतालहरू अरु अस्पतालहरूको स्रोत केन्द्र रहेको समेत बताउनुभयो । उहाँले राप्ती प्रादेशिक अस्पताल दाङका मात्र नभइ कर्णाली प्रदेशको बिरामीहरू पनि यहाँ उपचार गर्न आउने भएकाले यसलाई अझ राम्रो बनाउन सबैको ध्यान केन्द्रित हुनु पर्ने समेत धारणा व्यक्त गर्नभयो ।

यस्तै उहाँका अनुसार लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पतालको विकासको लागि करिब ६ अरबको टेन्डर प्रक्रिया अगाडि बढेको छ । तुलसीपुरमा रहेको राप्ती प्रादेशिक अस्पताललाई पनि सुविधा सम्पन्न बनाउनको लागि के के कुराहरूको आवश्यक पर्छ, त्यो सबै गर्न आफूहरू तयार रहेको समेत उहाँको भनाइ छ ।

यस्तै कार्यक्रममा बोल्दै प्रदेशका स्वास्थ्यमन्त्री राजु खनालले मुख्यमन्त्रीले आफूलाई राप्ती प्रादेशिक अस्पतालाई छिट्टो भन्दा छिट्टो दुई सय बेडको लागि प्रक्रिया अगाडि बढाउन निर्देशन भएको समेत बताउनुभयो । उहाँले यसका लागि मन्त्रालयबाट काम अगाडि बढाएको समेत बताउनुभयो । जिल्लाबाट प्रदेशमा मुख्यमन्त्रीसहित ३ जना मन्त्री र प्रदेशको योजना आयोगको उपाध्यक्ष पनि यहीबाट भएको हुँदा यहाँका नागरिकहरूको अपेक्षा स्वास्थ्य क्षेत्र र अन्य विकासका क्षेत्रमा रहेको बताउनुभयो ।

रमा बुढा मगर-=======

तुलसीपुर ३० बैशाख २०८०, रक्तदान जिबनदान भन्ने नाराका साथ् नेपाल रेडक्रस सोशाईटी तुलसीपुर उप शाखाले आज रक्तदान कार्यक्रम आयोजना गरी रक्तदान गरेको छ | राप्ती प्रादेशिक अस्पताल परिसरमा रहेको नेपाल रेडक्रस सोशाईटीले स्थापना गरेको ब्लड बैंक तथा रेडक्रस भवनमा उक्त रक्तदान कार्यक्रम गरिएको थियो | रेडक्रस तुलसीपुर उप-शाखाले

आयोजना गरेको रक्तदान कार्यक्रममा ४० वर्षीय दिपु हमाल,३८ वर्षीय धनसरा डाँगी,र ३१ वर्षीय सविता बिहरा लगायत २३ जना रक्तदाताले रक्तदान गरेका थिए |रेडक्रस तुलसीपुर उप-शाखा को सभापती देविका नेपालीको अध्यक्षतामा भएको रक्तदान कार्यक्रमका प्रमुख अतिथीमा रेडक्रस दाङ का उप-सभापती हरिहर पौडेलको उपश्थिती रहेको

थियो| रेडक्रस तुलसीपुर उप-शाखाका सचिव बम्शी शर्मा, रेडक्रस तुलसीपुर उप-शाखा सह-सचिव बसन्त के सी,सह-कोषाध्यक्ष इश्वरी खडका,सदस्य पूर्णप्रसाद धिताल र गोपाल रावत सहभागी भएका थिए |कार्यक्रमको संचालन तुलसीपुर उप-शाखाको सचिव बम्शी शर्माले गरेका थिए |

रमा बुढा मगर -======

मानिस बिरामी भएमा बाँच्नका लागी अस्पताल जाने हो,,,बाँच्न आउने मानिस लाइ न मार अस्पताल,नागरिकको बाँच्न पाउने अधिकारको वकालत गर्दै राप्ति पहिचानको ३ महिना १७ दिनको कठिन परिश्रम बाट समाचार हैन खबरदारी पस्केका छौं

तुलसीपुर ८ बैशाख २०८०, दाङको तुलसीपुर स्थित राप्ती प्रादेशिक अस्पताल बाट खुलेआम डेट गएको औषधी बिक्री वितरण हुने गरेको पाईएको छ | राप्ती प्रादेशिक अस्पताल ले संचालनमा ल्याएको अस्पताल फार्मेशी बाट यस्तो डेट कटेको औषधी बिक्री वितरण भएको भेटिएको हो | २०७९ साल पुस १९ गते स्वाश्थ्य बिमा गरेकी तुलसीपुर ३ की ६० वर्षीय कुच्चे पुन नाम गरेकी महिला दाँत,गिजा दुख्ने र भित्री गाला हरुमा घाउ आए पछी राप्ती प्रादेशिक अस्पतालमा उपचारका लागी पुगिन |उनले

आफ्नो स्वाश्थ्य बिमा लेखिएको अस्पतालको पर्चा नयाँ डेट राख्न का लागी पर्ची काउन्टरमा पुगेर जाँचका लागी नयाँ मिती राख्न लगाइन | २०७९ साल पौष १९ गते दिनको १२ बजेर २६ मिनेट ३९ सेकेन्ड जाँदा काउन्टरमा कार्यरत शोभा खडकाले OPD dantal कोठा नम्बर ८ भनी लेखिएको नयाँ स्लिप टाँस गरी अस्पताल पर्चा पुन लाई दिईन र भनिन ८ नम्बर कोठामा जानुस | त्यस पछी बिरामी पुन पर्चा लिएर डाक्टर कोठामा पुगीन,डाक्टरले कुच्चे पुन को जाँच गरे पछी बिरामी पुन मा देखिएको रोगको

लक्षण र दुइ प्रकारका औषधी सेवन गर्न भनी प्रेसक्रिप्सन लेखे | डाक्टरले पुन लाइ एउटा झोल औषधी लेखेका थिए | प्रेसक्रिप्सन लेखिएको पर्चा लिएर कुच्चे पुन अस्पताल फार्मेशी भएको स्थान मा पुगीन | स्वाश्थ्य बिमा गरेकी पुन लाइ अस्पताल फार्मेशीमा बिमा क्लेमको प्रक्रिया पुरा गरे पछी अस्पताल फार्मेशी ले औषधी दियो र उनी औषधी बोकेर घर गईन | घरमा पुगेर पुन ले औषधी प्रयोग गर्नका लागी औषधीको बोतलको बिर्को खोल्न थाल्दा बिर्को खुल्नुको साटो बिर्को फनफनी घुम्न थाले पछी

उनले आफ्नो छोरा लाइ औषधीको बिर्को खोल्देउ भनिन | छोराले पनी बिर्को खोल्ने प्रयास गर्दा बिर्को फनफनी घुमी रह्यो तर खुलेन | त्यस पछी उनले भान्सामा रहेको तरकारी काट्ने चक्कुले बिर्को काटेर खोल्दा बिर्को भित्र केही राँग लागेको जस्तो देखे | झोल औषधीको बिर्कोको भित्री भागमा राँग लागेको देखे पछी उनले औषधी लाइ राम्ररी हेर्न थाले | औषधीलाई राम्ररी हेरेर औषधी बनेको डेट र एक्सपायर डेट हेर्दा उनको आमा लाइ दिइएको औषधीको म्याद एक्सपायर भइसकेको पाए पछी उनी

औषधी र पर्चा बोकेर राप्ती पहिचानको अफिसमा आई पुगे | त्यस पछी पहिचान one ले राप्ती पहिचान two लाइ यस बारे सुष्म अनुसन्धान गरी प्रतीवेदन दिनु भने पछी सुरु भयो यस बिषयमा बिस्तृत अनुसन्धान | ३ महिना १४ दिन लगाएर राप्ति पहिचान two ले राप्ती प्रादेशिक अस्पताल फार्मेशीको सबै खाले गतीविधी लाइ निगरानी गर्दै अनुसन्धान गर्र्यो | अनुसन्धानका क्रममा फुटेज र अडियो टेप रेकर्ड हुँदै गए भने यो समाचार संग मेल नखाने अन्य बिषय हरुका प्रमाण समेत फेला पर्नुका साथै

अस्पताल फार्मेशीका फार्मेशी इन्चार्ज सुलभ अधिकारीले उक्त औषधी हाम्रै फार्मेशी बाट बिक्री भएको स्वीकारेको अडियो टेप समेत रेकर्ड भयो | कुच्चे पुन लाइ दिइएको झोल औषधी मुखमा २/३ मिनेट राखेर मुख कुल्ला गर्ने mouth gargle betadine नामक औषधी रहेको र उक्त औषधी को म्याद अस्पताल फार्मेशी बाट बिरामीले किन्नु भन्दा २ महिना ४ दिन अघी एक्सपायर भइ सकेको पाइयो | बिरामी लाइ दिइएको झोल औषधी नोभेम्बर २०२२ मा एक्सपायर भई सकेको भए पनी अस्पताल

फार्मेशीले १ जनवरी २०२३ का दिन डेट एक्सपायर भएको २ महिना ४ दिन पछी उक्त औषधी खुलेआम बिक्री वितरण गरेको पाइएको छ | यसै बिषयमा प्रतिक्रिया माग्न हामीले राप्ती प्रादेशिक अस्पतालका मे सु ओम प्रसाद अर्याल लाइ १२ बजेर ४० मिनेट जाँदा उनको मोबाईलमा फोन गर्दा उनको फोन उठेन भने यसरी म्याद गुज्रेका औषधी बिक्री वितरण गर्ने लाइ नेपाल औषधी ऐन २०३५ मा ५ वर्ष सम्म जेल र ५० हजार रुपैयाँ जरिवाना हुने ब्यबश्था रहेको छ | औषधी ऐन २०३५ को परिच्छेद ७

को दफा ३०मा म्याद नाघेको औषधी कसैले बिक्री वितरण गर्नु हुँदैन भन्ने ब्यबस्था रहेको र सो ही ऐनको सो ही परिच्छेद को दफा ३४ को उप दफा २ को खण्ड घ मा कसैले म्याद गुज्रेको औषधी बिक्री गरेको पाइएमा सो कार्य यस ऐनको बर्खिलाप भएको मानिने र त्यस्तो कार्य गर्ने लाइ ५ वर्ष सम्म कैद र ५० हजार रुपैयाँ जरिवाना हुने ब्यबश्था रहेको छ |यो बिषयमा के के भएको हो भनेर बुझ्न यो समाचार लेखी रहँदा अस्पताल फार्मेशीका फार्मेशी इन्चार्ज सुलभ अधिकारी लाइ १२ बजेर ५३ मिनेट जाँदा फोन गर्दा उनको पनी फोन उठेन | नागरिक लाइ स्वस्थ राख्न नेपाल सरकारले अरबौं खर्च धानेर स्थापना गरिएका सरकारी अस्पतालको सरकारी फार्मेशी र सरकारी फार्माशिष्ट कर्मचारी हरु बाट एक्सापायर भएको औषधी बिक्री वितरण गर्ने जस्तो गम्भीर प्रकृतीको घटना घट्नु क्षम्य हुने बिषय होइन

काठमाडौं १८ चैत २०७९ । सरकारी अस्पतालहरुमा कार्यरत चिकित्सकहरुले अब निजी क्लिनिकमा संलग्न हुन नपाउने भएका छन् ।स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले निजी क्लिनिकमा संलग्न चिकित्सकहरुलाई आफ्नो नाम हटाउन निर्देशन दिएको छ ।

मन्त्रालयले सूचना जारी गरी निजी क्लिनिकहरुबाट नाम हटाउन चिकित्सकहरुलाई निर्देशन दिँदै अटेर गरे कारबाही गर्ने चेतावनी दिएको हो ।नेपालमा निजी क्लिनिकहरूले नाम चलेका सरकारी अस्पतालमा कार्यरत डाक्टरका नाम राखेर क्लिनिक सञ्चालन गर्दै आएका छन् ।विभिन्न अस्पतालमा कार्यरत चिकित्सकहरू मध्ये केहीको नाम विभिन्न निजी क्लिनिकहरुमा प्रयोग भईरहेको पाइएको भन्दै मन्त्रालयले त्यस विषयमा गम्भीर ध्यानाकर्षण भएको बताएको छ ।

नेपाल स्वास्थ्य सेवा ऐन, २०५३, तथा नियमावली, २०५५, जनस्वास्थ्य सेवा ऐन २०७६ तथा नियमावली, २०७७, नेपाल मेडिकल काउन्सिल ऐन, २०२० तथा नेपाल मेडिकल काउन्सिल नियमावली, २०२४ को नियम २२ को आचारसंहिता उल्ल्घंन हुने गरी कुनै पनि चिकित्सकले निजी क्लिनिकमा आफ्नो नाम प्रकाशित गर्न नपाइने पनि मन्त्रालयले स्मरण गराएको छ ।

रमा बुढा मगर -======

तुलसीपुर १३ चैत २०७९,राप्ति प्रादेशिक अस्पतालमा जडान गरिएको एक अक्सिजन प्लान्टमा घोटाला भएको खुलेको छ | क्यानेडियन रेडक्रसले राप्ति प्रादेशिक अस्पतालमा जडान गरेको अक्सिजन प्लान्टमा यस्तो घोटाला भएको पाइएको हो | क्यानेडियन रेडक्रस संस्थाले राप्ति प्रादेशिक अस्पतालको पछाडी प्रती घण्टा ८ वटा सिलिन्डर अक्सिजन उत्पादन गर्ने भनी

जडान गरीदिएको अक्सिजन प्लान्टले प्रती घण्टा मुस्किल ले ४ वटा सिलिन्डर मात्रै उत्पादन गरे पछी त्यो बिषय बाहिर आएको हो | खुलेर यस बारे अस्पतालका कर्मचारी हरु कोही बोल्न नमाने पनी केही महिना अघी क्यानेडियन रेडक्रस संस्था नेपाल रेडक्रस सोशायटी मार्फत अस्पतालमा प्रती घण्टा ८ सिलिन्डर अक्सिजन उत्पादन गर्ने क्षमताको प्लान्ट जडान गर्न भनी आए

पछी उक्त प्लान्ट जडान गरिएको थियो | यस बारे नेपाल रेडक्रस सोशायटी दाङ का अध्यक्ष प्रमोद गौतम लाइ फोन गरेर रेडक्रस दाङ मार्फत क्यानेडियन रेडक्रस ले राप्ति प्रादेशिक अस्पतालमा जडान गरेको अक्सिजन प्लान्ट प्रती घण्टा ८ सिलिन्डर अक्सिजन उत्पादन क्षमताको हो भनेर जोडियो तर त्यस प्लान्ट बाट प्रती घण्टा मुस्किलले ४ सिलिन्डर मात्रै उत्पादन भएको

रहिछ यस्तो किन भयो भनेर सोध्दा हामी भोली गएर हेर्छौं, हामी मार्फत नै क्यानेडियन रेडक्रसले त्यो प्लान्ट लगाईदिएको हो भनेर जवाफ फर्काए | यता यही बिषयमा के भएको हो भनेर अस्पतालका मे सु डा,ओम अर्र्याल लाइ सोधनी गर्दा हामी संग प्लान्ट जडान गर्दा प्रती घण्टा ८ सिलिन्डर अक्सिजन उत्पादन हुन्छ भनेर जडान गर्ने सहमती भएको प्लान्टमा प्रती घण्टा

मुस्किलले ४ सिलिन्डर मात्रै उत्पादन गरेको कुरा बताए | पहिला प्रती घण्टा ८ सिलिन्डर अक्सिजन उत्पादन भनेर जोडिएको प्लान्ट ले चालु गर्दा प्रती घण्टा ४ सिलिन्डर मात्रै उत्पादन गर्र्यो, यस बारे के हो भनेर जडान गर्ने सम्पर्क ब्यक्ती संग प्लान्ट बारे स्पेशीफिकेशन माग गरेका छौं अर्र्याल ले अगाडी भने | यो प्लान्ट बाट प्रती घण्टा ८ सिलिन्डर अक्सिजन उत्पादन हुन्छ भनेर

जोडिएको हो प्लान्ट चलाएर उत्पादन हेर्दा प्रती घण्टा मुस्किल ले ४ सिलिन्डर मात्रै यो प्लान्टले उत्पादन गर्न सक्यो, यस बारे के भएको हो? भनेर प्लान्ट जडान गर्ने सम्पर्क ब्यक्ती हरु लाइ अस्पतालमा बोलाइएको छ राप्ती प्रादेशिक अस्पतालका अस्पताल ब्यबश्थापन समितिका अध्यक्ष पदमप्रसाद न्यौपाने ले राप्ति पहिचान संग भने | मैले केही बुझ्ने सकिरा छैन प्रती घण्टा ८

सिलिन्डर उत्पादन क्षमता भनिएको प्लान्टले कम्तीमा प्रती घण्टा ७ सिलिन्डर सम्म त् उत्पादन गर्ला भन्ने लागेको थियो तर उत्पादन त् भने भन्दा आधा पनी गर्न सकेन यो प्लान्टले न्यौपाने ले अगाडी भने | यस बारे के भएको हो भनेर अस्पताल को जिन्शी शाखा लाइ सम्पर्क गर्दा भने जती अक्सिजन प्लान्ट बाट उत्पादन नभए पछी प्लान्टमा जडान गरिएका मेशिनरी औजार

हरुको र समग्र प्लान्टको स्पेशिफिकेशन लेटर माग गरेको छु त्यो आए पछी थप केही भन्न सक्छु जिन्शी शाखा प्रमुख रश्मी अधिकारीले हामि संग भने | जे होस् तुलसीपुर स्थित राप्ति प्रादेशिक अस्पतालमा जोडिएको अक्सिजन प्लान्टले जडान गर्ने कम्पनीले भने जती अक्सिजन भने उत्पादन नगरेको कुरा अस्पताल का मे सु, अस्पताल ब्यबश्थापन समितिका अध्यक्ष र जिन्शी शाखा प्रमुखको भनाइ बाट स्पष्ट पारेको छ |

रमा बुढा मगर -======

दाङ, १२ चैत २०७९ । दाङका प्रमुख जिल्ला अधिकारी सुशील बैद्यले पछिल्लो समय लागूऔषध दुर्व्यसनीको अवस्था बिकराल रहेको बताउनु भएको छ । लागुपदार्थ सेवनकर्ताले समाजमा समस्या बढाएको उहाँको भनाइ छ । पछिल्लो समय लागूऔषधको जोखिम बढेको भन्दै यसको न्यूनीकरण गर्नका लागि सबैको भुमिका महत्त्वपूर्ण रहेको बताउनुभयो । यस्तै जिल्ला प्रहरी कार्यालय दाङका प्रहरी प्रमुख बिरबहादुर ओलीले स्थानीय तहले वडा-वडा पुगेर सचेतनाका कार्यक्रम गर्नुपर्ने

बताउनुभयो । प्रहरी एक्लैले कुनै पनि काम गर्न गाह्रो हुने भन्दै सबैको साथ आवश्यक रहेको बताउनुभयो । त्यसअवसरमा घोराही कारागारका प्रमुख लक्ष्मण सिङ राठौरले लागूऔषधले समाजमा अपराधसंगै चोरीका घटना बढेको बताउनु भएको छ । तीन बर्ष अघिको तथ्यांक हेर्दा नेपालभर १ लाख ३० हजार ४ सय २४ बढी मानिस लागूऔषधको कुलतमा फसेको बताउनुभयो ।

अहिले घोराही कारागारमा मात्रै ९० जना कैदी बन्दी लागूऔषध मुद्दाको रहेको बताउनुभयो । राप्ती ईन्जिनियरिङ कलेजका प्रबन्ध निर्देशक डा. भिमसेन गिरी, राष्ट्रिय अनुसन्धान बिभागका प्रतिनिधि लगायतले समाजमा हुने कुनै पनि विकृतिलाई न्यूनीकरण गर्न अभिभावक, विद्यालय सचेत हुनुपर्ने बताएका छन् । विशेष गरि विद्यार्थी युवाहरू कुलतमा फसेको भन्दै यिनिहरुको निगरानीमा सबैले चाँसो दिनुपर्ने बताएका छन् । यस्तै मनोपरामर्शदाता शैलेष शर्माले नेपालको सन्दर्भमा लागूऔषध

सेवन गर्नेमा १२ बर्षदेखि २० बर्षको उमेर समुहका रहेको बताउनुभयो । सुरुवाती दिनमा लागूऔषध कस्तो हुन्छ भनि चाख्ने बानीले बिस्तारै दुर्व्यसनी फसेको बताउनुभयो । उहाँका अनुसार नेपालमा सबैभन्दा धेरै लागूऔषधको रुपमा गाँजा प्रयोग हुने गरेको छ । त्यसपछि ट्याब्लेट, अफिमबाट बनेका ब्राउनसुगर, हिरोइन, सुघ्ने औषधि, कडा खालका औषधि रहेका छन् । अहिले दाङमा १७ वटा भन्दा धेरै सुधारकेन्द्र रहेको भन्दै धेरै जो कोहि पनि मानिस्ले साथीको दबाबमा कुलतको बाटो रोजेको

बताउनुभयो । कार्यक्रममा नयाँ पाईला पुर्नस्थापना केन्द्रका सल्लाहकार सुष्मा गिरीले लागू पदार्थ सेवनले सामाजिक, मानसिक, मनोबैज्ञानिक, आर्थिक रुपमा नकारात्मक असर पार्ने बताउनुभयो । लागूऔषध दुर्व्यसनीले समाजमा महिला हिंसा फैलाएको उहाँको भनाइ छ । सम्बन्ध बिच्छेदका घटना बढेको बताउनुभयो । लागूपदार्थ दुर्व्यसनी न्यूनीकरण गर्नका लागि घर परिवार, समाज र सिंङ्गो राज्य लाग्नुपर्ने बताउनुभयो । नार्कोनन नेपाल लुम्बिनी प्रदेशका संयोजक बसन्त पुनले प्रशिक्षण दिदै कुनै पनि

खाएर लाग्ने पदार्थ लागू पदार्थ भएको बताउनुभयो । उहाँले लागूऔषध नियन्त्रणका लागि सबै सचेत हुनुपर्ने बताउनुभयो । जुनसुकै लागूपदार्थले मानिसमा असर गर्ने मात्र नभएर समाजमै विकृति फैलिएको बताउनुभयो । घोराही उपमहानगरपालिका वडा नम्बर १६ का वडा अध्यक्ष ताराबहादुर डागीले यस्ता कार्यक्रमले समाजमा हुने गतल काममा खबरदारी गर्ने बताउनुभयो । आगामी दिनमा वडाले टोलटोलमा सचेतना मुलक कार्यक्रम गर्ने र एकजुट भएर काम गर्ने प्रतिबद्धता जनाउनु भएको छ । लागू

पदार्थ दुर्व्यसन सम्बन्धि अभिभावक प्रशिक्षण कार्यक्रममा सहभागीहरुले गाउँ समाजमा सबैभन्दा समस्याको बिषय लागूऔषध दुर्व्यसनी रहेको बताएका छन् । समाज कल्याण दाङको आयोजना तथा नयाँ पाईला पुर्नस्थापना केन्द्रको सहयोग एंव राप्ती ईन्जिनियरिङ कलेज घोराहीको व्यवस्थापनमा कार्यक्रम भएको हो । समाज कल्याण केन्द्र दाङका अध्यक्ष निर्मला गौतमको

अध्यक्षता तथा प्रमुख जिल्ला अधिकारी सुशील बैद्यको प्रमुख आतिथ्यता एवं जिल्ला प्रहरी कार्यालय दाङका प्रमुख एसपी वीरबहादुर ओलीको विशिष्ट आतिथ्यतामा कार्यक्रम भएको हो । समाज कल्यानका दाङका उपाध्यक्ष निरजा पोखरेलको स्वागत मन्तव्यबाट सुरु भएको कार्यक्रमको सहजीकरण संस्थाका सचिव जानका केसीले गर्नु भएको हो ।

रमा बुढा मगर -=====

तुलसीपुर ८ चैत २०७९, दाङ को तुलसीपुर क्षेत्र मा गैर कानुनी रुपमा औषधी बिक्री वितरण गर्ने दुइ मेडिकल संचालक बिरुद्द जिल्ला प्रशासन कार्यालय दाङ मा उजुरी परेको छ | यस्तो उजुरी पर्नेमा तुलसीपुर ५ आलु मण्डी नजिक रहेको राप्ती मेडीसर्ज क्लिनिकका संचालक धन बहादुर बुढाक्षेत्री र तुलसीपुर ६ सुकौरा रोड स्थित मनोज स्वाश्थ्य क्लिनिकका संचालक रमेश पछलंग्या थारु रहेका छन | धन बहादुर बुढा क्षेत्रीले राप्ति मेडीसर्ज क्लिनिक औषधी ब्यबश्था विभागमा दर्ता नै नगरी फार्मेशी नै

नराखी आफैले औषधी बेची रहेका छन् | नेपाल फार्मेशी परिषद ऐन २०५७ ले बिरामी जांच गर्न पाउने डाक्टर को प्रेसक्रिप्सन पर्चामा लेखिएको औषधी फार्मेशी संचालन गर्न पाउने अधिकार प्राप्त फार्मेशीले मात्र औषधी बिक्री गर्न पाउने ब्यबश्था छ |तर धन बहादुर बुढा क्षेत्रीले संचालनमा ल्याएको मेडिकल सम्बन्धित निकाय औषधी ब्यबश्था विभागमा दर्ता पनी छैन भने उनले सम्बन्धित फार्मेशी बिषय पढेका फार्मेशी राखेर औषधी वितरण गर्नु पर्नेमा आफु र आफ्नी श्रीमती बाट गैर कानुनि रुपमा

औषधी जस्तो संबेदनसिल वस्तु बेची रहेको पाइएको छ | सरसर्ती हेर्दा उनले नेपाल फार्मेशी परिषद ऐनको बर्खिलाप हुने कार्य खुलेआम गरी रहेको देखिन्छ | नेपाल फार्मेशी परिषद ऐन २०५७ को परिच्छेद ३ दफा ११ मा यो ऐन प्रारम्भ भएको मितिले १ वर्षपछी फार्मेशी परिषदमा नामदर्ता नभएको कुनै पनी व्यक्तिले फार्मेशी ब्यबशाय गर्न हुँदैन भनी उल्लेख गरेको र सो ही ऐन

को परिच्छेद ७ दफा २९ को कसुर तथा दण्ड सजाय महलमा यस ऐन को दफा ११ विपरित परिषदमा नाम दर्ता नगराई फार्मेशी ब्यबशाय गरेमा यस ऐन अन्तर्गत कसुर भएको मानिने छ र त्यस्तो कसुर गर्ने ब्यक्ती लाइ ३ वर्ष सम्म कैद र ३० हजार रुपैयाँ जरिवाना हुने ब्यबश्था छ |यस्तै मुलुकी अपराध संहिता २०७४ ले पनी औषधी जस्तो संवेदनसिल वस्तु औषधी बिक्रि वितरण गर्न पाउने व्यक्तीले मात्र वितरण गर्नु पर्ने ब्यबश्था गरेको छ | मुलुकी अपराध संहिता २०७४ को परिच्छेद १९ दफा २३४ को उप

दफा १ मा कानुन बमोजिम औषधी बिक्रि वितरण गर्न पाउने व्यक्तीले इलाज गर्न पाउने इजाजत प्राप्त व्यक्तिको सिफारिसमा बिना कसैलाई मानव शरीरमा गम्भीर असर हुने कुनै लागु औषध,विषादी वा जोखिमपूर्ण औषधी बिक्रि वितरण गर्न हुँदैन र यसको बर्खिलाप हुने कार्य गरेमा सो ही दफा को उप दफा २ मा उप दफा १ बमोजिम कसुर गर्ने ब्यक्ती लाइ २ वर्ष कैद र २० हजार रुपैयाँ जरिवाना हुने कानुनी ब्यबश्था रहेको भए पनी क्षेत्रीले खुलेआम जोखिमपूर्ण औषधी समेत निर्वाध बेची रहेका छन्

| यस्तै तुलसीपुर ६ सुकौरा रोड स्थित रमेश पछलंग्या थारु ले संचालनमा ल्याएको मनोज क्लिनिकमा संचालित मनोज फार्मेशी औषधी ब्यबश्था विभागमा दर्ता भए पनी दर्ता गर्दा फार्मेशी भनी पेश गरेका ब्यक्ती तेजराज भट्ट [ लाइसेन्स नम्बर A 1295 ] उल्लेख भएको भए पनी तेजराज भट्ट त्यहाँ भेटिदैनन | औषधी ब्यबश्था बिभाग नेपालगन्जमा औषधी पसल दर्ता गर्ने प्रक्रिया पुर्र्याउन मात्रै थारु ले भट्टको लाइसेन्स प्रयोग गरेको र त्यसपछी बिरामी समेत आफैले जाँच्ने, औषधी लेख्ने र जोखिमपूर्ण औषधी

समेत आफैले बेची रहेको पाइएको छ | यसै गरी थारुले नेपाल सरकार स्वाश्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले २०७० पौषमा जारी गरेको स्वाश्थ्य संस्था स्थापना संचालन तथा स्तरउन्नती मापदण्ड २०७०मा स्वाश्थ्य क्लिनिकमा बेड राखेर बिरामी भर्ना गरी उपचार गर्न नपाइने ब्यबश्था को खिल्ली उडाउदै ६ वटा बेड राखेर बिरामी भर्ना गर्ने र डाक्टर जस्तै गरी उपचार समेत गर्दै आइ रहेका छन् | यता यस बिषयमा औषधी ब्यबश्था बिभाग कार्यालय नेपालगंज मा फोन गरेर राप्ती मेडिसर्ज क्लिनिक त्यस

विभागमा दर्ता छ की छैन भनी सोधनी गर्दा उक्त मेडिकल यस कार्यालयमा दर्ता नभएको कुरा उक्त कार्यालयका फार्मेशी सुपरभाइजर गीता पौडेल ले राप्ति पहिचान लाइ बताइन | त्यस्तो नामको मेडिकल हाम्रो कार्यालयमा दर्ता छैन दर्ता नै नगरी मेडिकल संचालन गरेको भए संचालन गर्ने ब्यक्ती लाइ कानुनी कारवाही का लागी सम्बन्धित निकायमा लेखी पठाउछौ उनले

अगाडी भनिन |हाम्रो कार्यालयमा फार्मेशी खुद आफैले वा आफ्नो निगरानी मा मात्रै औषधी बिक्रि गर्ने छु फार्मेशी नभएको बखत औषधी पसल बन्द गर्ने छु भन्ने कागज गराएर राखेका छौं रमेश पछलंग्याले संचालनमा ल्याएको मनोज स्वाश्थ्य क्लिनिकमा संचालित मनोज फार्मेशी बाट गैर कानुनी ब्यक्तीले औषधी बिक्रि गरी रहेको बारे उजुरी आएमा कार्यालय प्रमुख संग छलफल

गरी कारवाही प्रक्रिया अगाडी बढाउछौं उनले फेरी भनिन | यसरी गैर कानुनी रुपमा मेडिकल खोलेर औषधी बिक्रि गर्ने रमेश पछलंग्या लाइ मुलुकी अपराध संहिता २०७४ को परिच्च्छेद १९ को दफा २३४ को २ मा भएको ब्यबश्था अनुसार सजाय हुने देखिन्छ | यी दुइ मध्य धन बहादुर बुढा क्षेत्री तुलसीपुर उपमहानगर को स्वाश्थ्य शाखामा कार्यरत सरकारी कर्मचारी हुन् भने उनी हरु बिरुद्द जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा दर्ता भएको उजुरी कार्यन्वयन र अनुसन्धान का लागी जिल्ला प्रहरी कार्यालय दाङ लाइ लेखी पठाइएको कुरा जिल्ला प्रशासन कार्यालय ले जानकारी दिएको छ |

रमा बुढा मगर -====

तुलसीपुर ५ चैत २०७९,दाङ को तुलसीपुर बजार क्षेत्रमा जंगली बाँदरको टोकाई बाट ५ जना घाइते भएका छन् | तुलसीपुर बजार को तुलसी बोर्डिंग चोक देखी राप्ति प्रादेशिक अस्पताल जाने सडक क्षेत्रमा बाँदर ले मानिस हरुलाइ आक्रमण गर्ने गरेको राप्ति प्रादेशिक अस्पताल ले जानकारी गराएको छ |अस्पतालमा कार्यरत रेबिज फोकलपर्सन सुनिता पोख्रेल का अनुसार गएको

फागुन २६ गते त्यस क्षेत्रमा हिंडी रहेकी एक बालिका लाइ बाँदरले टोकेर घाइते बनाए पछी बालिका का अभिभावक ले अस्पतालमा ल्याएर रेबिज बिरुद्द खोप र अन्य उपचार गराएका थिए | त्यस पछी बाँदरले थप ४ जना लाइ टोकेर घाइते बनाई सकेको छ भने बाँदरको टोकाई बाट घाइते पाँचै जनाले राप्ती प्रादेशिक अस्पताल बाट रेबिज बिरुद्द खोप र बाँदरको टोकाई

बाट लागेको घाउ चोटको उपचार गराएका छन् |यसरी बाँदरको टोकाई बाट घाइते भइ उपचार गराउने हरुमा तुलसीपुर ९ का १० वर्षीय समिर परियार,तुलसीपुर ९ कै ७ वर्षीय बालिका यलिशा शाही, तुलसीपुर ५ की ११ वर्षीय बालिका यलिना डाँगी,तुलसीपुर ५ कै ४२ वर्ष का प्रेम बहादुर खडका र सल्यान घर भइ हाल तुलसीपुरमा बस्दै आइ रहेका ९ वर्षीय किरण योगी

रहेका छन् |फागुन २६ गते देखी आज चैत ५ गते सम्म ५ जना लाइ बाँदरले आक्रमण गरी घाइते बनाइ सकेको छ भने बालबालिका लगायतका मानिस हरुलाइ आक्रमण गरी घाइते बनाउने बाँदर २ वटा रहेको कुरा तुलसीपुर ५ नामिनगर का एक स्थानीय ले राप्ति पहिचान लाइ बताए | स्थानीय हरुका अनुसार ति बाँदर हरु तुलसीपुर ५ को वडा कार्यालय नजिक रहेको

सिद्दरतन्नाथ मन्दिर आसपास समेत देखिने गरे पनी त्यस क्षेत्रमा भने कसैलाई आक्रमण नगरेको कुरा उनी हरु बताउछन | यसै बिषयमा हामीले तुलसीपुर उपमहानगर का प्रवक्ता माधव वली लाइ फोन गरेर जंगली बाँदर ले तुलसीपुर क्षेत्रमा बालबालिका तथा अन्य मानिस हरुलाई आक्रमण गरेर घाइते बनाएछ मानिस हरुलाई आक्रमण गरी घाइते बनाउने बाँदर नियन्त्रण कहिले

गर्ने भनी प्रश्न सोध्दा मलाइ यो कुरा थाहा थिएन तपाइले भने पछी थाहा पाएँ, जंगली जनावर लाइ मार्न त् पाइदैन तर प्रशासन को सहयोगमा ती बाँदर हरु लाइ नियन्त्रणमा लिएर जंगलमा लगेर छोड्न सकिन्छ भन्ने जवाफ फर्काए | कहिले छोप्नु हुन्छ भन्ने प्रती प्रश्नमा यो बिषयमा थाहा भयो भोली नै बाँदरको खोजी गरेर नियन्त्रणमा लिने काम सुरु गर्छौं वलीले अगाडी भने |